Pyometra (Rahim iltihabı), dişi kedilerin sıkça karşılaştığı ciddi sonuçlara yol açabilen bir sağlık sorunudur.Eğer kedinizin bu hastalığa yakalanıp yakalanmadığını merak ediyor veya tedavi süreçlerini daha iyi anlamak istiyorsanız, bu makaleyi okumaya devam etmelisiniz. Çünkü bu içerik, kedi pyometra hastalığını tüm yönleriyle ele alacak.
Pyometra, dişi kedilerin üreme organlarında ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Rahim içinde meydana gelen iltihaplanma sonucunda sıvı ve irin birikir. Ancak bu sadece başlangıçtır!
Eğer pyometra erken tedavi edilmezse, durum daha karmaşık bir hal alabilir ve hatta cerrahi bir müdahale gerekebilir.Kedinizin sağlığını korumak ve pyometra hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
⚠️ Unutmayın, bilgi güçtür ve kedinizin sağlığı için doğru bilgilere sahip olmak son derece önemlidir!
İçindekiler
Kedi Pyometra (Kedi Rahim İltihabı) Nedir?
Kedi pyometra, dişi kedilerin üreme sistemi olan rahim (uterus) içinde meydana gelen ciddi bir iltihaplanma durumudur. Bu iltihap, rahim içini döşeyen mukozal tabakanın yangısı ile karakterizedir ve sıvı, irin ve bakterilerin birikmesine neden olur. Bu durum, rahimde bakterilerin büyümesini ve çoğalmasını kolaylaştırır.Tedavi edilmediği takdirdede ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir.
1-Açık Pyometra (Open-Cervix)
Dişi kedilerde rahim ağzının (serviks) açık olduğu bir pyometra türüdür. Bu durumda, rahim içinde biriken irin ve sıvı rahim ağzından dışarı akabilir. Açık serviks, enfeksiyonun dışarı boşalmasına izin verir, bu da belirtilerin daha erken fark edilmesini sağlar.
2-Kapalı Pyometra (Closed-Cervix)
Dişi kedilerde rahim ağzının kapalı olduğu bir pyometra türüdür. Bu durumda, rahim içinde biriken irin ve sıvı rahim ağzından dışarı çıkamaz. İrin birikimi nedeniyle rahim büyür ve içeride bir basınç oluşur. Bu durum, kedinin genel sağlığını olumsuz etkiler ve hayati tehlike oluşturabilir. Kapalı Pyometra, veteriner müdahalesi gerektiren acil bir durumdur.
3-Subklinik Pyometra
Dişi kedilerde rahim içinde hafif iltihaplanma ve sıvı birikimi olan ancak belirgin semptomlar göstermeyen bir pyometra türüdür. Bu durumda, kedinin genel sağlık durumu normal gibi görünebilir, ancak rahim içinde enfeksiyon olması muhtemeldir. Subklinik Pyometra, genellikle rutin veteriner kontrolleri veya başka bir nedenle yapılan muayeneler sırasında tesadüfen tespit edilir.
4-Kronik Pyometra
Kronik Pyometra, uzun süreli ve tekrarlayan pyometra enfeksiyonlarına atıfta bulunan bir terimdir. Bu durumda, rahim içinde sürekli olarak iltihaplanma ve irin birikimi meydana gelir. Kronik Pyometra, tekrarlayan enfeksiyonlara, rahimde yapısal değişikliklere ve komplikasyonlara neden olabilir. Kedinin genel sağlığını etkileyebilir ve cerrahi müdahale gerektirebilir.
Kedilerde Pyometra Neden Olur?
Kedilerde pyometra hastalığı, bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanan bir rahatsızlıktır. Pyometra’nın oluşumu, rahim içindeki hormonal değişiklikler ve bakteriyel kontaminasyonun birleşimiyle meydana gelir.
Pyometra hastalığı, virüslerden kaynaklanan bir hastalık değildir. Bakteriyel enfeksiyonlar, rahim içindeki hormonal değişikliklerin bir sonucu olarak oluşur. Enfeksiyonun başlangıcından itibaren tedavi edilmezse, pyometra ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve cerrahi müdahale gerekebilir. Bu nedenle, dişi kedilerin sahipleri, pyometra riskini azaltmak için veteriner hekimleriyle düzenli olarak iletişimde olmalı ve gerekli önlemleri almalıdır.
Kısırlaştırılmamış Kedilerin Pyometra İle İlişkisi
Kısırlaştırılmamış kedilerde pyometra (rahim iltihabı) daha fazla görülür çünkü kısırlaştırılmamış dişi kedilerin üreme sistemi, sürekli olarak hormonal değişikliklere ve östrus (kızgınlık) dönemlerine tabidir. İşte bu ilişkiyi açıklayan nedenler:
Östrus Döngüsü: Kısırlaştırılmamış dişi kediler, östrus döngüsü olarak bilinen ve yaklaşık her 2-3 haftada bir tekrarlayan bir döngüye sahiptirler. Östrus dönemi, rahim içini döşeyen mukozal tabakanın kalınlaşmasına ve rahim içindeki bezlerin büyümesine neden olur. Bu hormonal değişiklikler, rahim içinde bakterilerin büyümesi ve çoğalması için uygun bir ortam yaratabilir.
Rahim Açıklığı: Östrus döneminde rahim ağzı açıktır, bu da bakterilerin daha kolay rahime girmesine olanak tanır. Rahim ağzının açık olması, enfeksiyon riskini artırabilir çünkü bakteriler rahim içine daha rahat geçebilirler.
Hormonal Değişiklikler: Östrus dönemleri sırasında hormonal değişiklikler meydana gelir ve bu değişiklikler, rahim içinde iltihaplanma riskini artırabilir. Hormonal dalgalanmalar, rahim içi doku kalınlaşması ve enfeksiyon riskini artırabilir.
Hamilelik Olmaması: Kısırlaştırılmamış dişi kediler, östrus dönemleri yaşadıkları halde hamilelik yaşamazlar. Hamilelik, rahim içindeki hormonal değişiklikleri dengeleyebilir ve bu nedenle hamilelik yaşayan dişi kedilerde pyometra riski daha düşüktür.
Yapılan Araştırma
Araştırma Adı: Kısırlaştırmanın Kedilerde Pyometra Riskini Azaltması
Araştırmacılar: J.J. Newbury, A.J. Moore, ve J.R. Scarlett
Bu çalışmada, kısırlaştırılmış kedilerde pyometra riskinin, kısırlaştırılmamış kedilere göre çok daha düşük olduğu gösterilmiştir. Araştırmada, 10 yıl boyunca 100.000’den fazla kedi izlenmiştir. Bu süre zarfında, kısırlaştırılmış kedilerde pyometra görülme sıklığı, kısırlaştırılmamış kedilere göre %80 daha düşük olmuştur.
Araştırmacılar, kısırlaştırmanın pyometra riskini azaltmasının, rahim ve yumurtalıkların alınmasıyla rahim ağzının kapanmasından kaynaklandığını öne sürmektedirler. Rahim ağzının kapanması, bakterilerin rahim içine girmesini engeller ve pyometra oluşumunu önler.
Kedilerde Gözlemleyeceğimiz Pyometra Belirtileri Nelerdir?
Kedilerde pyometra hastalığına bağlı olarak gözlemleyebileceğiniz belirtiler şunlardır:
Vajinal Akıntı: Kedinizde anormal vajinal akıntı gözlemleyebilirsiniz. Bu akıntı genellikle irin içerir ve renkli (sarı, yeşil,beyaz veya kahverengi) olabilir.
İştah Kaybı ve Zayıflama: Pyometra hastalığına sahip kedilerde iştah kaybı ve kilo kaybı sık görülen belirtilerdir. Kedinizin normalden daha az yemek yemesi veya kilo kaybetmesi durumunda dikkatlice gözlem yapmanız önemlidir.
Artan Susuzluk ve İdrara Çıkma: Pyometra hastalığına bağlı olarak kedilerde artan susuzluk ve dolayısıyla artan idrara çıkma görülebilir. Kedinizin normalden daha fazla su içtiğini ve daha sık tuvalet ihtiyacı hissettiğini fark edebilirsiniz.
Halsizlik ve Yorgunluk: Pyometra, vücutta enfeksiyona ve iltihaba neden olduğundan, kedilerde genel halsizlik, yorgunluk ve enerji kaybı görülebilir.
Sık Sık Yalama Davranışı: Pyometra hastalığından etkilenen kediler, genital bölgeyi sık sık yalayabilirler. Bu, rahatsızlık veya tahrişin bir işareti olabilir.
Şişkinlik veya Ağrı: Pyometra ilerledikçe, kedinizin karın bölgesinde şişkinlik veya hassasiyet gözlemleyebilirsiniz. Bu, rahim içinde biriken sıvı ve irin nedeniyle oluşabilir.
Ateş: Pyometra hastalığına bağlı olarak kedilerde ateş yükselmesi görülebilir. Normal vücut sıcaklığındaki bir artışı (38-39°C) fark edebilirsiniz.
Kedi Pyometra Tanısı Nasıl Konur?
Kedi pyometra tanısının konulması genellikle veteriner hekimler tarafından yapılan test ve muayene ile gerçekleştirilir.
Kan Testleri: Kan testleri, kedinin genel sağlık durumunu değerlendirmek ve enfeksiyon belirtilerini saptamak için kullanılır. Tam kan sayımı ve biyokimya paneli gibi testler yapılabilir.
Radyografi (X-ışını): Radyografi, kedinin rahimde biriken sıvı veya irin dolayısıyla oluşan bir şişkinliği göstermek amacıyla kullanılabilir. Ayrıca, rahimdeki büyümeyi veya anormallikleri tespit etmek için kullanılabilir.
Ultrasonografi: Ultrasonografi, kedinin rahimini ve yumurtalıklarını detaylı bir şekilde görüntülemek için kullanılır. Pyometra durumunda, rahimde biriken sıvı veya irin, rahim duvarının kalınlaşması veya anormal büyümeler ultrasonografi ile tespit edilebilir.
Aspirasyon Sitolojisi: Kedinin rahiminden bir iğneyle örnek alınarak, bu örnek mikroskop altında incelenir. Bu yöntemle, rahimdeki irin veya sıvının varlığı ve enfeksiyonun tipi belirlenebilir.
Pyometra Tanı Sonrası Tedavi Süreci
Her pyometra türünün tedavi yöntemleri biraz farklılık gösterebilmektedir.Bundan dolayı türlere göre tedavi sürecini ele alacağız.
Açık Pyometra: Açık pyometra genellikle cerrahi (ameliyat) olarak tedavi edilir. Kedinin rahmi ve yumurtalıkları çıkarılır (ovaryohisterektomi). Bu, pyometra’nın tamamen temizlenmesini ve enfeksiyonun yayılmasını önler.
Kapalı Pyometra: Kapalı pyometra vakalarında, veteriner hekimler genellikle acil cerrahi müdahale yapar. Kedinin rahmi ve yumurtalıkları çıkarılır. Bu, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için önemlidir.
Subklinik Pyometra: Subklinik pyometra vakalarında, genellikle cerrahi müdahale yapılır ve rahim ile yumurtalıklar çıkarılır. Bu, enfeksiyonun ilerlemesini ve komplikasyonların gelişmesini engeller.
Kronik Pyometra: Kronik pyometra vakalarında, cerrahi müdahale sıklıkla gereklidir. Rahim ve yumurtalıklar çıkarılır ve antibiyotik tedavisi uygulanır. Bunun yanı sıra, veteriner hekimler semptomları kontrol etmek ve enfeksiyonu tedavi etmek için destekleyici ilaçlar ve tedaviler de önerebilir.
Pyometra tedavisi veteriner hekimin kedinin durumunu değerlendirmesine ve uygun doğru tedaviyi belirlemesine bağlıdır. Erken teşhis ve hızlı tedavi, kedinin sağlığını korumak için önemlidir. Bu nedenle, pyometra belirtileri fark edildiğinde veteriner hekime başvurmalısınız.
